Zoals vogelaars met hun vogelgidsen het veld in trekken en daar aantekeningen maken over de vogels die ze zien, zo kun je ook kijken naar zinnen. Als redacteur, vertaler en gewoon als lezer heb ik dagelijks honderden zinnen onder ogen. Hier mijn aantekeningen over mooie zinnen, rare zinnen, lelijke zinnen en ontroerende zinnen. Subjectief geselecteerd, amateuristisch geanalyseerd, onregelmatig gepresenteerd. Geïnspireerd door dit artikel en dit boek. Lees hier mijn introductie op het blog.
Nieuwsbrief
Op de hoogte blijven van wat ik schrijf over bijzondere zinnen? Schrijf je nu in voor mijn nieuwsbrief. Je ontvangt dan hoogstens eens per week een mailtje.
Zinnenjacht
- Hoe schrijf je een pakkende openeningszin?Hoe doe je dat: pakkend schrijven over een onderwerp dat jou boeit, maar anderen waarschijnlijk niet?
- John Ruskin: hoe moet je naar de lucht kijken?Het mooist aan de stijl van deze Ruskin vind ik dat hij heel precies, specifiek en goed onderbouwd kritiek levert én een hoop bombarie maakt met retorische middelen.
- Hrabal: hoe schrijf je een liefdevol portret van je moeder?Hrabal schreef een liefdevol portret van zijn moeder, en van zichzelf. Wat maakt zijn schrijfstijl zo bijzonder? Is Hrabal een Chagall in proza?
- Milde kaas van ElsschotElsschot schreef met ‘Kaas’ een verhaal dat op zich niet vrolijk is. Toch is het een grappig, opgewekt boek en dat zit ’m vooral in de stijl.
- Wat Cézanne een schrijver leren kanCézanne inspireerde Hemingway maar ook Rilke, terwijl die twee toch enorm verschillen qua stijl. Wat pikte Rilke op van Cézanne?
- Martin Amis: wat is er mis met clichés?Clichés moet je vermijden, want het zijn ‘dode woorden’, zei Martin Amis. Het zijn kuddewoorden en die leiden tot kuddegedachtes.
- Hemingway: één ware zinHemingway sprak zichzelf moed in met dit advies: ‘Het enige wat je hoeft te doen is één ware zin schrijven’.
- James Joyce: Hoe geef je een sidderend scholiertje een flink pak slaag?Joyce beschreef een uiterst pijnlijk en meelijwekkend gebeuren, aangrijpend voor het overgrote deel door de schrijfstijl.
- Couperus: nagewolkte wolkjes van gedroom‘Wanneer zij droomde, zooals nu, over niets – wolkjes van gedroom, die vervlogen, nagewolkt door nieuwe wolkjes – dan begonnen er wel eens groote tranen te wellen in hare oogen, tranen, die langzaam afvloeiden van hare wang, maar…
- Democritus en Hippocrates: hoe schrijf je een schilderachtige brief?Democritus, schrijft Hippocrates, is bezig met het schrijven van een traktaat over gekte en blijkt helemaal opgegaan in zijn onderzoek naar gal.
- Blozen met DostojevskiDostojevki liet zijn personages razen van emotie – en zijn zinnen ook. Blikken en blozen: ‘De idioot’ zit er vol mee.
- Ester Naomi Perquin: de mensheid een hondenlul?Ester Naomi Perquin schreef een zin – ‘De mensheid is een hondenlul – die op de cover van NRC kwam. Is de mens een hondenlul?
- Virginia Woolf en Thomas De QuinceyVirginia Woolf leerde van Thomas De Quincey hoe je ‘wolkachtig’ en gepassioneerd proza schrijft en schreef daarover een prachtig essay.
- DuiventaalDe Haagse tilduivensport is een bedreigde maar fascinerende wereld met een flinke scheut nostalgie en een eigen taaltje: duiventaal.
- De lange, lange zinnen van László KrasznahorkaiMensen praten met komma’s, niet met punten. De punt, die is eigenlijk alleen voor God. Dat meent de Hongaarse schrijver László Krasznahorkai. En die overtuiging is heel gemakkelijk terug te vinden in zijn romans: het komt zelden voor…
- Huygens en Ter Braak (Otium 1)Het humanistische idee van rust waar Huygens op teruggrijpt in ‘Hofwijck’ is niet zomaar een beetje luieren of de wilde natuur.
- De bewegende bomen van Tolkien, Shakespeare en HolbergDeszelfs aart en inborst naauwkeurig nagespeurt, en deszelfs zeden onderzogt hebbende, hebben wij hetzelve van een redelijk goed begrip en van een zeer vaardige bevattinge gevonden; dog van zulk een verkeerd oordeel, dat, vermits deszelfs verstand al te…
- Hoe prijs je iemand de hemel in? Burke en de BijbelWat is er subliem aan de sterrenhemel, vuurwerk en de beschrijving van hogepriester Simon in de Bijbel? En hoe prijs je iemand de hemel in?
- Hoe schijf je subliem? Burke en MiltonHoe schrijf je subliem? Edmund Burke toont het aan de hand van een angstaanjagend citaat uit Paradise Lost van John Milton.
- Hoe schrijf je met autoriteit? Edmund BurkeBij herlezing van de Enquiry van Edmund Burke viel me op dat hij behoorlijk zelfverzekerd schrijft. Hoe doe je dat, met autoriteit schrijven?
- Umberto Eco maakt een… punt van puntjesUmberto Eco bespeurde een heel specifiek gebruik van het beletselteken, een gebruik dat hij ten zeerste afkeurde.
- De sterretjes van Laurence SterneHet mooie aan deze zin van Sterne is dat het een schunnig voorbeeld is van het idee dat een zin beter kan zijn als hij niet is afgerond.
- De aristocratie van de dans: Zadie SmithIk stuitte op een artikel van Zadie Smith over schrijven en dansen. Daarin stelt ze de vraag: wat kunnen schrijvers leren van dansers?
- Klassiek kletsen met Denis DiderotDiderot schreef met ‘Jacques de fatalist en zijn meester’ en vreemd maar vrolijk verhaal over vrijheid, met een bijzondere hoofdpersoon.
- Klokslag dertien: Orwells openingszinDe openingszin van ‘1984’ van George Orwell. Hoe je het precies meet, weet ik niet, maar dit moet een van de beroemdste openingszinnen zijn.
- De perfecte lezer: Cristina CampoCristina Campo ontleende aan Hofmannsthal een mooie anekdote over het perfecte boek. ‘Ik weet dat elke gelezen regel winst is.’
- Details voor de dood: Orwell, Tolstoj, SolnitDetails voor de dood. ‘En eenmaal, ondanks de mannen die hem bij de schouders vasthadden, stapte hij iets opzij om een plas te ontwijken die op het pad lag.’
- Cornelis Verhoeven: Hoe schrijf je iets dieps in simpele taal?‘Ik speel mijzelf: ik hengel uit de afgrond op wat de situatie van mij vraagt en werp het terug, wanneer zij iets anders vraagt.’
- Wegdromen met WoolfWegdromen met Woolf in een enorme zin met dichters en slagers, regenbogen en graniet, matrozen en profeten, broeken en bruidsjurken.
- Puzzelen in oorlogstijd: tuttige samenstellingen van OrwellBritten zijn verslaafd aan hobby’s. Zet in het weekend de BBC maar aan en je ziet dat er niks is veranderd.
Overzicht
- Hoe schrijf je een pakkende openeningszin?
- John Ruskin: hoe moet je naar de lucht kijken?
- Hrabal: hoe schrijf je een liefdevol portret van je moeder?
- Milde kaas van Elsschot
- Wat Cézanne een schrijver leren kan
- Martin Amis: wat is er mis met clichés?
- Hemingway: één ware zin
- James Joyce: Hoe geef je een sidderend scholiertje een flink pak slaag?
- Couperus: nagewolkte wolkjes van gedroom
- Democritus en Hippocrates: hoe schrijf je een schilderachtige brief?
- Blozen met Dostojevski
- Ester Naomi Perquin: de mensheid een hondenlul?
- Virginia Woolf en Thomas De Quincey
- Duiventaal
- De lange, lange zinnen van László Krasznahorkai
- Huygens en Ter Braak (Otium 1)
- De bewegende bomen van Tolkien, Shakespeare en Holberg
- Hoe prijs je iemand de hemel in? Burke en de Bijbel
- Hoe schijf je subliem? Burke en Milton
- Hoe schrijf je met autoriteit? Edmund Burke
- Umberto Eco maakt een… punt van puntjes
- De sterretjes van Laurence Sterne
- De aristocratie van de dans: Zadie Smith
- Klassiek kletsen met Denis Diderot
- Klokslag dertien: Orwells openingszin
- De perfecte lezer: Cristina Campo
- Details voor de dood: Orwell, Tolstoj, Solnit
- Cornelis Verhoeven: Hoe schrijf je iets dieps in simpele taal?
- Wegdromen met Woolf
- Puzzelen in oorlogstijd: tuttige samenstellingen van Orwell
- Feel, love, take: Rebecca Solnit over George Orwell
- Tips voor schrijvers van Annie Dillard
- Sprietjes en velden: de woorden van Walt Whitman
- Fernando Pessoa: genieten van de werkelijkheid
- Intieme zinnen van een breekbaar genie: Wittgenstein
- Strepen in boeken
- Olga Tokarczuk: Kille ironie is een laffe houding
- Lachen met Gerard Reve
- Peter Freuchen: schrijven als een zeebonk
- Mary Shelley: topzin in een over de top alinea
- Beschermd: Briefjesruzie
- Europees wandelen volgens George Steiner
- Sprankelend ochtenddenken: Bohumil Hrabal
- Cyclopische zinnen: Elias Canetti over Karl Kraus
- Uit eten bij Ovidius: herfstkornoelje en geitenkaas
- Wat droom je na een moord? Tolstojs Kreutzersonate
- Zo goed mogelijk stamelen: de bijbel en Erasmus
- Het hart van de gravin
- We gaan op zinnenjacht